Zwarthout, Leersum

Erik Nook had de website van het bedrijf al bekeken. Het is niet dat hij zelf nou zo snel op Donald Trump of zijn Nederlandse evenknieën zou stemmen, maar een bepaald anti-elitair sentiment borrelde zomaar op, bij het zien van zwarthout.com. Moeten we nou echt alles ter discussie stellen? Sinds wanneer is het een milieudelict om bakstenen tegen je huis te metselen, of stuuk?

Die op zichzelf interessante spagaat van een comfortabele, weldenkende vijftiger te zijn en erachter komen dat je al die tijd bezig was om fundamentele dingen over het hoofd te zien. Als je die leeftijd bereikt hebt, en als je gezien hebt wat Erik Nook zag, heb je het dan verdiend om door een andere vijftiger de les gelezen te krijgen? Van een architect, nota bene!

Enfin, Erik Nook kon niet ontkennen dat hij lichte weerstand voelde, terwijl hij door de bossen naar Leersum reed. Het bedrijf was gevestigd in een boerderij, maar de navigatie leidde hem vooral over de oprijlaan van een paleis dat niet onderdeed van Sanssouci en warvan hij nog nooit gehoord had: kasteel Broekhuizen. Deze architect wist wel hoe hij zijn bezoekers moest imponeren!

Maar het bedrijf zat toch wel in een boerderij. In de voormalige kippenschuur deed een kas prima dienst als een kantoor. In de varkensstal was student D bezig het prototype te bouwen, waarop hij ging afstuderen. In de melkerij stond de oven, waarmee het bedrijf deed wat het op het internet verkondigde: Shou Sugi Ban. Ambachtelijk; door mannen met leren vesten aan en met een gegroefd gelaat. Het leek erop dat de website klopte.

Architect Pieter Weijnen, een Delftse jaargenoot van Erik Nook (maar ze kenden elkaar niet), had eerst de betimmering van zijn eigen huis verduurzaamd met vlammen. Zijn enthousiasme was ronduit aanstekelijk, en dat vond niet alleen Erik Nook; het waren inmiddels de Japanners die naar Leersum kwamen om hun traditionele techniek te leren van Weijnen de vuurmeester.

Ja, aanstekelijk. De oven, die nu op het punt stond om door D herontwerpen te worden, was door architect Weijnen zelf gebouwd. Innovatief, met gezond verstand en met het een gevoel voor vuur waarin een amateur-pyromaan herkend kan worden. Voordat Weijnen in Leersum neerstreek stond zijn bedrijf in het indrukwekkend Gooise schilderdorpje Laren. Niet de oven, maar - vermoedelijk - de broei in een prop met olie dat die locatie twee jaar geleden tot de grond af laten fikken.

'Als een Phoenix', zei Erik Nook waarderend. In de varkensstal reikte de stapel plano dozen voor de monsters die over de hele wereld verstuurd worden tot het plafond. De nieuwe oven ging uitgerust worden met een warmtewisselaar die alle gebouwen tot Broekhuizen aan toe ging verwarmen, en het zag ernaar uit dat zwarthout 'van het gas afging': hout is namelijk een brandstof van zichzelf.
'Ja, die hoorde ik eerder', zei Pieter Weijnen.